ปัญญาสมบูรณ์ถึงที่สุด..คำสอนฮวงโป (พุทธทาสภิกขุ)

ปัญญาสมบูรณ์ถึงที่สุด

( จาก  “คำสอนฮวงโป”  พุทธทาสภิกขุ )

สิ่งที่เรียกว่า “ปัญญาอันสมบูรณ์ถึงที่สุดนั้น หมายความว่า ไม่มีอะไรเลยจริงๆ ที่ต้องลุถึง” ถ้าเราสามารถเข้าใจข้อความข้อนี้ได้ เราจะเห็นแจ่มแจ้งว่าทั้ง “พุทธวิถี และมารวิถี”  ก็ล้วนแต่พลาดจากเป้าหมายนี้ อย่างสิ้นเชิงโดยเท่ากัน

จักรวาลที่รุ่งเรืองและบริสุทธิ์นั้น  ไม่ใช่ของเหลี่ยมหรือของกลม ไม่ใช่ของใหญ่หรือของเล็ก มันปราศจากความแตกต่างว่า ยาวหรือสั้นใดๆ ทั้งหมด มันอยู่เหนือการเกี่ยวข้อง อยู่เหนือการกระทำ เหนือวิชชา และเหนือการตรัสรู้

แม้เราจะเข้าใจข้อความนี้ เราต้องทำความพากเพียรเข้มแข็งถึงที่สุด ตลอดทั้งชีวิตนี้  เราไม่อาจมีอะไรเป็นที่แน่นอนอยู่ทุกเวลาว่า จะมีชีวิตอยู่ยืนยาว จนกระทั่งได้หายใจอีกครั้งหนึ่งหรือไม่

เราต้องจัดการกับทุกๆ สิ่ง ด้วยอำนาจของสติปัญญาล้วนๆ เท่านั้น ความรู้สึกด้วยใจจริงนี้เท่านั้น ที่เรียกว่า “ธรรมะ”  เมื่อธรรมะถูกรู้อย่างประจักษ์แล้ว เราย่อมพูดถึงพุทธะได้ 

     ครั้นรู้ประจักษ์ต่อไปว่า โดยความจริงแล้ว ไม่มีทั้งธรรมะ และไม่มีทั้งพุทธะ  นั่นเรียกว่าเข้าถึง สังฆะ หรือกล่าวอีกอย่างหนึ่ง ก็เรียกว่า “บรรพชิตผู้อยู่เหนือกรรมทั้งปวง” นั่นเอง แล้วผลที่เกิดขึ้นทั้งหมด อาจเรียกได้ว่า “ตรีรัตนะ” หรือเพชรพลอยทั้งสามชนิด ในเนื้อหาอันเดียวกัน